Đặc tính của yếu tố gây bệnh thảm khốc ở thực vật

 Đặc tính của yếu tố gây bệnh thảm khốc ở thực vật 

Đinh Thị Lam theo Phys.org

 Đôi khi các tác nhân gây bệnh thực vật nhỏ nhất lại có sức mạnh lớn nhất. Đó là trường hợp đã xảy ra trong ngành công nghiệp cam quýt Florida, nơi đã chứng kiến ​​sản lượng cam sụt giảm 70% kể từ khi bệnh Huanglongbing (bệnh vàng lá gân xanh) xuất hiện vào năm 2005.

Bệnh này do vi khuẩn Candidatus Liberibacter asiaticus gây ra, lây truyền qua hoạt động chích hút của qua côn trùng. Khi côn trùng hút nhựa cây, nó sẽ đưa vi khuẩn vào các mạch của cây, trực tiếp vào phloem, giúp vi khuẩn theo con đường vận chuyển này tấn công toàn bộ hện thống cây.

Họ hàng gần của mầm bệnh greening ở cây có múi, Candidatus Liberibacter solanacearum (CLso), là một bệnh mới xuất hiện trên cà chua và khoai tây. Vì vi khuẩn này không thể tồn tại bên ngoài vật chủ của nó nên rất ít thông tin về nó, kể cả cách thức nó gây bệnh. Một nghiên cứu gần đây do Paola Reyes Caldas, thuộc Đại học California dẫn đầu đã phát hiện và mô tả các protein được tiết ra từ CLso. Những protein này, được gọi là các yếu tố ảnh hưởng (effectors), cung cấp manh mối về chiến thuật thao túng mà vi khuẩn này sử dụng để khuất phục cây chủ của nó.

Một công bố mới trên tạp chí Molecular Plant-Microbe Interactions cho thấy những yếu tố này có thể có trong cả 2 vật chủ là thực vật và côn trùng. Khi đã ở bên trong cây, các yếu tố này có thể nhắm mục tiêu vào các bộ phận khác nhau của tế bào chẳng hạn như lục lạp một cơ quan quan trọng để cây thực hiện quá trình quang hợp.

Ngoài ra, các tác nhân này có thể di chuyển từ tế bào thực vật này sang tế bào thực vật khác. Tác giả Gitta Coaker nhận xét: “Các yếu tố ảnh hưởng này cũng có thể di chuyển từ tế bào này sang tế bào khác, điều này có thể giải thích cách Liberibacter có thể điều khiển cây trồng trong khi vẫn bị giới hạn trong lớp màng tế bào. Không giống như các tác nhân từ vi khuẩn xâm lấn lá khác, phần lớn các tác nhân Liberibacter không ngăn chặn các phản ứng miễn dịch của thực vật, cho thấy rằng chúng có cách thức hoạt động rất độc đáo”.

Phải xem xét liệu những hoạt động độc đáo này có làm thay đổi môi trường libe hay sự hấp dẫn của côn trùng để tạo điều kiện cho mầm bệnh lây lan hay không, tuy nhiên nghiên cứu này đã đưa ra một điểm khởi đầu thú vị để làm sáng tỏ căn bệnh phức tạp này. Sau khi xác định được mục tiêu của những yếu tố này, việc biến đổi gen những cây trồng quan trọng để ngăn chặn sự tấn công có thể là một giải pháp hiệu quả để quản lý bệnh này.